به گزارش مجله خبری نگار/ایران: در بحبوحه نگرانیهای فزاینده در مورد قطع عرضه گاز روسیه و اختلالات تجارت نفت که زمینه را برای جریانهای غیرمتعارف نفت خام از اروپا به آسیا فراهم میکند، امنیت انرژی در دو سال آینده اولویت اصلی آسیا و اروپا خواهد بود. مؤسسه S&P Global در گزارشی مینویسد: «بازار جهانی انرژی با یک سه راهی دست و پنجه نرم میکند و باید بین امنیت انرژی، ثبات قیمت و پایداری یکی را انتخاب کند. در این رابطه مدیرعامل شرکت ویتول، در میزگردی بیان کرد، در این مرحله، امنیت انرژی اولویت شماره یک است. راسل هاردی میگوید، این موضوع حداقل برای دو سال آتی مهم خواهد بود.»
این مؤسسه به نقل از فیلیپ بایون، مدیر عامل شرکت نفت دولتی کلمبیا نیز نوشت: «امنیت انرژی در رأس دستورکار است، چراکه بسیاری از دولتها در سرتاسر جهان قصد دارند مطمئن شوند انرژی کافی را تأمین میکنند، بویژه اینکه اکنون خرید ارزانتر انرژی اهمیت دارد.»
مدیران بازرگانی پالایشگاههای مالزیایی، کره جنوبی، ژاپنی و هندی که در این رویداد شرکت کردند، به S&P Global گفتند که در همین حال، جابهجایی از گاز به نفت مهمترین دستورکار آسیا و بازار جهانی است. یکی از مدیران یک پالایشگاه دولتی مالزی در حاشیه این نشست بیان کرد، ممنوعیت واردات محصولات نفتی روسیه از ۵ دسامبر برای اروپا آغاز میشود و راه را برای تولیدکنندگان عمده سوخت آسیایی هموار میکند تا محمولههای خود را به غرب کانال سوئز با قیمتهای عالی افزایش دهند و به نظر میرسد پالایشگاههای آسیایی از جمله چین صادرات فرآوردهها را به اروپا افزایش دهد.
برخی کشورهای اروپایی در این مدت تلاش کردهاند با افزایش ذخیرهسازی گاز، وضع قوانین و تعرفههای بازدارنده مصرف، محدودیت مصرف گاز و برق در دستگاههای دولتی و جایگزینی گاز برخی تولیدکنندگان دیگربرای بحران گاز زمستانی آماده شوند، اما رویترز در گزارشی مینویسد: «بر اساس نظرسنجی ماه سپتامبر از نزدیک به ۶۰۰ شرکت متوسط، مشخص شد از هر ۱۰ شرکت یک شرکت تولید خود را به دلیل قیمت سرسام آور گاز کاهش داده یا متوقف کردهاند. برخی از غولهای صنعتی در صنایع سنگین شروع به تغییر تولید و تأمین منابع خود از نقاطی دیگر کردهاند، برخی هم سوخت مصرفی را از گاز به زغال سنگ یا نفت تغییر دادهاند که البته مشکل کربن و آلودگی را به همراه دارد. در مجموع میتوان گفت روابط تجاری شرق و غرب در چند ماه گذشته کاملاً تغییر کرده است.»
از این رو، قبوض گران انرژی نه تنها قدرت خرید خانوادهها، بلکه صنایع را بشدت تحت تأثیر قرار داده است و زمستان امسال اگر قطعی برق و گاز در اروپا رقم نخورد، تعطیلی صنایع مهم و افت اقتصادی اروپا حداقل هزینه شرایط موجود خواهد بود. در یک ماه اخیر اعتراضات گستردهای در اروپا به وضع موجود رقم خورده است. بحران انرژی در سراسر اتحادیه اروپا عمدتاً ناشی از افزایش سرسام آور قیمت گاز طبیعی به دلیل تحریمهایی است که متحدان غربی علیه روسیه به دلیل درگیری در اوکراین اعمال کردهاند و همین موضوع موجب شده اروپاییان تحریمهای اتحادیه علیه روسیه را به نوعی خودتحریمی بنامند.
فشار خطوط لوله گاز صادراتی روسیه به اروپا - نورداستریم ۱ و ۲- در روز دوشنبه به شکل ناگهانی کاهش یافت. مقامات دانمارک از نشتی گاز در نزدیکی جزیره برنهلم خبر دادند و زلزلهشناسان سوئیسی و سازمان زمینشناسی دانمارک و گرین لند وقوع چند انفجار را ثبت کرده اند. اپراتور این خطوط تأیید کردند، آسیب بیسابقهای وارد شده و مشخص نیست صادرات گاز در چه زمانی از سر گرفته خواهد شد. به این ترتیب، بحران گازی اروپا با آسیب این خطوط تشدید شد، به طوری که اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، اعلام کرد: «نشت خطوط لوله نورد استریم بر اثر خرابکاری بوده است.» در ادامه واکنشها، دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، این خبر را بسیار نگران کننده خواند و گفت: «امنیت انرژی اروپا ممکن است از این واقعه متأثر شود.» خطوط لوله نورد استریم در قلب جنگ انرژی بین کشورهای اتحادیه اروپا و مسکو قرار دارند.
در همین حال، نشریه فوربس Forbes در گزارشی درباره بحران انرژی اروپا مینویسد: «با نگاه کردن به آینده، اوضاع خیلی بدتر میشود، به طور معمول، تأسیسات ذخیرهسازی گاز درست در پایان زمستان به پایینترین سطح خود میرسند، اما فرض بر این است در تمام زمستان، گاز از طریق خطوط لوله تأمین شود؛ چیزی که امسال در اروپا اتفاق نخواهد افتاد. این بدان معناست که اروپا در اواسط زمستان ذخایر گاز خود را تمام خواهد کرد، آن هم در شرایطی که هوا به طور غیرعادی سرد نباشد و اقدامات حفاظتی و عرضه سوخت جایگزین کافی باشد. هیچ یک از اینها در حال حاضر مطمئن یا حتی قابل پیشبینی نیست. آنچه قابل پیشبینی است، اینکه اروپا در زمستان امسال زودتر از آنچه که اکثر مقامات علناً اعتراف میکنند گاز ذخیره شده خود را تمام کند.»
این نشریه با اشاره به سختتر بودن شرایط سال آتی ادامه میدهد: «مهمتر از همه، اروپا نمیتواند به اندازه کافی تأسیسات ذخیره گاز خود را در تابستان آینده پر کند، به این معنی که زمستان آینده این پتانسیل را دارد که یک فاجعه اقتصادی و انسانی رقم بزند. متأسفانه، واقعیت ناگوار امروز این است که زمستان امسال سخت خواهد بود، اما یک سال بعد، اروپا ممکن است شرایطی غیر قابل مدیریت داشته باشد.»
تاکنون اخبار رسانهها نشان میدهد حداقل برای امسال و سال آتی بحران انرژی اروپا جدی خواهد بود؛ علاوه بر تعطیلیها و اعتراضات، یکی از نمادهای این بحران، کمبود برق است که آلمان و فرانسه را مجبور به ادامه استفاده از نیروگاههای هستهای کرده است. این درحالی است که آلمان نیمی از نیروگاههای هستهای خود را در دسامبر ۲۰۲۱ به عنوان بخشی از برنامه این کشور برای حذف تدریجی انرژی هستهای پس از فاجعه هستهای فوکوشیما در سال ۲۰۱۱ تعطیل کرد.